Rekordowy rok OZE w Polsce – analiza 2024/2025 Skomentuj
Nowy przełom – OZE wyprzedzają węgiel
W czerwcu 2025 roku Polska po raz pierwszy w historii osiągnęła punkt zwrotny – odnawialne źródła energii (OZE) wygenerowały więcej energii niż węgiel. Według najnowszych danych, OZE wygenerowały 44,1% miksu energetycznego, podczas gdy udział węgla spadł do 43,7% (Financial Times). To przełomowe wydarzenie potwierdza, że transformacja energetyczna w Polsce nabiera realnych kształtów i przestaje być tylko hasłem politycznym.
To osiągnięcie nie jest przypadkowe – jest efektem wieloletnich inwestycji, zmiany przepisów unijnych, a także presji społecznej i klimatycznej. Należy jednak podkreślić, że struktura miksu energetycznego zmienia się stopniowo, a pełne uniezależnienie od paliw kopalnych wciąż wymaga ogromnych nakładów i przemyślanej strategii.
Statystyki za 2024: moc i produkcja
Zgodnie z oficjalnymi danymi GUS i URE, na koniec 2024 roku całkowita moc zainstalowana w Polsce wynosiła 61,09 GW. Z tego aż 27,23 GW stanowiły źródła odnawialne, co odpowiada za 44,6% całkowitej mocy. Pozostałe 33,86 GW to źródła konwencjonalne: elektrownie węglowe, gazowe i atomowe.
W zakresie produkcji energii:
- Energia wiatrowa: 9,58 GW mocy zainstalowanej, produkcja 23,48 TWh – 14,9% miksu.
- Fotowoltaika: 14,61 GW, produkcja 17,34 TWh – 11,0% miksu.
- Biomasa i biogaz: 0,662 GW, produkcja 2,36 TWh.
- Hydroenergetyka: 2,378 GW, produkcja 1,91 TWh.
Te dane pokazują, że OZE nie tylko rozwijają się dynamicznie, ale również realnie wpływają na krajowy bilans energetyczny.
Trend wzrostowy OZE
Od 2022 roku udział OZE w miksie energetycznym Polski systematycznie rośnie:
- 2022: 21%
- 2023: 27%
- 2024: 31%
- 2025 (I półrocze): 35%+
Polska przeskoczyła średnią unijną dla energii z wiatru i słońca, która wynosiła 15% w 2023 roku. Wzrost ten wynika z przyspieszenia instalacji fotowoltaicznych, liberalizacji przepisów dotyczących farm wiatrowych oraz większej dostępności środków unijnych na rozwój infrastruktury OZE.
Słońce – boom PV w liczbach
Energia słoneczna bije rekordy. Na koniec 2024 roku moc zainstalowana fotowoltaiki wynosiła 21,8 GW, co stanowiło aż 64% całkowitej mocy zainstalowanej OZE i 30% całego miksu energetycznego kraju. Produkcja energii z PV osiągnęła poziom 17,33 TWh, przy współczynniku wykorzystania mocy (capacity factor) wynoszącym ok. 11,15%.
Według danych z portalu Globenergia.pl, liczba mikroinstalacji prosumenckich przekroczyła 1,5 mln, a ich łączna moc zbliżyła się do 12,2 GW. To efekt zarówno programów wsparcia (np. Mój Prąd), jak i rosnącej świadomości energetycznej Polaków.
Wiatr – ląd i offshore
Energia wiatrowa w Polsce rozwija się w dwóch głównych segmentach: lądowym i morskim (offshore).
Ląd
Moc zainstalowana farm wiatrowych na lądzie osiągnęła 9,58 GW. Największe projekty to:
- Potęgowo: 220 MW
- Margonin: 120 MW
- Karścino: 90 MW
Farmy lądowe osiągają średni współczynnik wykorzystania mocy rzędu 25–30%, co przekłada się na wysoką efektywność inwestycji.
Offshore
Polska stawia również na rozwój energetyki wiatrowej na morzu. Trwają prace nad farmą o mocy 1,5 GW w rejonie Słupska. W planach do 2030 roku jest osiągnięcie 5,9 GW, a do 2040 roku – nawet 11 GW mocy offshore.
Infrastruktura – magazyny i sieć
Integracja OZE z siecią wymaga nowoczesnej infrastruktury. Rozwój magazynów energii typu BESS (Battery Energy Storage Systems) jest niezbędny do stabilizacji systemu.
PGE inwestuje w rozwiązania z zakresu uczenia maszynowego (ML) do predykcji awarii i zarządzania rozproszonymi źródłami. Przykładem są systemy integrujące magazyny energii z lokalnymi farmami PV i wiatrowymi.
Do 2030 roku planuje się rozbudowę 10 800 km nowych linii przesyłowych oraz inwestycje w sieci inteligentne (smart grids), wspierane przez fundusze unijne (ok. 3 mld euro).
Bariery i wyzwania
Pomimo pozytywnych trendów, rozwój OZE w Polsce napotyka liczne bariery:
- Przestarzała infrastruktura sieciowa uniemożliwia przyłączanie nowych instalacji.
- Zmienne prawo – np. niepewność dotycząca ustawy 10H dla farm wiatrowych.
- Społeczny opór wobec dużych inwestycji (NIMBY – Not In My BackYard).
- Problemy z magazynowaniem nadmiarowej energii w godzinach szczytu produkcji.
Prognozy do 2030/2040
Zgodnie z aktualnym Planem dla Klimatu, Polska zakłada osiągnięcie 56% udziału OZE w miksie energetycznym do 2030 roku. Prognozy na 2040 rok mówią o:
- Minimum 40% OZE
- Offshore: 11 GW
- Energia jądrowa: 20–30% udziału
Kluczem do sukcesu będzie rozwój energetyki rozproszonej, magazynów energii oraz efektywna modernizacja sieci.
Źródła i odnośniki:
